"Чихний чимэг болсон аялгуу сайхан монгол хэл, Чин зоригт өвгөд дээдсийн минь өв их эрдэнэ." 
- Б.Ринчен

    • 22
    2021-11-10T00:53:09+08:00

    Үгийн хоёрдугаар үед орсон бүх богино эгшгийг балархай эгшиг гэнэ.

    Үгийг үеэр хуваахдаа хэдэн эгшиг орсноор жишээ нь: эг-шиг (2 эгшиг орсон учраас 2 үетэй), гийүүэгч (3 эгшигтэй учраас 3 үетэй - урт эгшигтэй учраас энэ балархай эгшиг биш).

    Гийгүүлэгч нь эгшигт (м,н,г,л,б,в,р), заримдаг (ц,ж,з,с,д,т,ш,ч,х), дан, давхар байна. Балархай эгшиг нь өмнөө орсон эгшигт гийгүүлэгчийг эгшиглүүлнэ (жишээ нь: ха-вар, на-мар), заримдаг гийгүүлэгчийг эгшиглүүлнэ (жишээ нь: ха-цар, ёо-тон), дан гийгүүлэгчийг зөөлрүүлнэ (та-мир, ца-хир-маа ), давхар гийгүүлэгчийг эгшиглүүлнэ (нөх-цөл, цэн-хэр), давхар гийгүүлэгчийг зөөлрүүлнэ (ар-вин, тан-хил), ялгах хоолойн "г" (буг-а, баг-а), ялгах хэлний үзүүрийн "н" (та-на, са-на), нэр үгнээс үйл үгийг ялгах (хо-нох, ха-рах). Дашрамд: Дээрх тохиолдолд ялгах гэдэг нь үгийг бусад үгнээс ялгах тухай юм. 

    Үгэнд дагавар залгахад дараах үгнүүдийн балархай эгшиг гээгдэхгүй:

    • Оноосон нэр (Монголын, Улаанбаатарын)
    • "Х"-ээр төгссөн үйл үг (зөөлрүүлэхийн, эгшиглүүлэхийн)
    • Гадаад үг (математикийн, физикийн)
    • "Ж", "ч", "ш"-ээс бусад гийгүүлэгчийн дараа орох зөөлрүүлэх "и" (салхины, оргилын)
    • Заримдаг давхар гийгүүлэгчийг балархай эгшиг нь эгшиглүүлэхгүйд хүрвэл (нөхцөлийн, барцадын)
    • Хоолойн ялгах "г" болон хэлний үзүүрийн "н"-ын өмнөх эгшиг (оньсогыг, хонохыг)
    • Эгшигт гийгүүлэгчийг балархай эгшиг нь эгшиглүүлэхгүйд хүрвэл (загварын, салбарын)
    • 2
    2023-05-19T09:12:47+08:00

    Үгийн хоёр дугаар үед орсон бүх богино эгшиг.

Хариулт үлдээх